next up previous
Next: Problem Sturma-Liouville'a na Up: Problemy brzegowe dla równań Previous: Własności operatora

Własności wartości własnych i
funkcji własnych operatora $ L$.

Twierdzenie 12.2   Wszystkie wartości własne operatora $ L: \: Dom(L) \rightarrow L_{2}(D)$ są dodatnie.

Dowód jest bazowany na nierówności (12.13)

Twierdzenie 12.3   Funkcje własne mogą być wybrane rzezywistymi

Dowód jest bazowany na rzeczywistości operatora $ L: \, Dom(L)
\rightarrow L_{2}(D)$.

Rozważmy teraz przypadek gdy

$\displaystyle \beta =0\textrm{ lub }\beta =1 \textrm{ lub }u \Big\vert _{\parti...
...tial u}{\partial n}+ \alpha u
 \Big\vert _{\partial D} =0, \quad \alpha \geq 0.$ (12.14)

Wtedy zachodzi takie twierdzenie:

Twierdzenie 12.4   Zbiór wartości własnych $ Spec \,L$ operatora $ L$ jest przeliczalny i nie ma skończonych punktów granicznych; każda wartość własna ma skończoną krotność. Każda funkcja z $ Dom
L$ ma rozwinięcie w regularno zbieżny szereg Fourier'a po funkcjach operatora $ L$.

Niech $ \lambda_{j}\in \mathbb{R}_{+}, \, j \in \mathbb{Z}_{+}$, są wartościami własnymi operatora $ L, \, f_{j} \in Dom(L), \,$ $ j\in \mathbb{Z}_{+}$ jego odpowiednimi funkcjami własnymi, tj.

$\displaystyle Lf_{j}=\lambda_{j}f_{j}, \quad \lambda_{0} \leq \lambda_{1}
 \leq\lambda_{2} \leq \ldots\lambda_{k} \leq\lambda_{k+1} \leq
 \ldots$ (12.15)

Funkcje własne $ f_{j} \in Dom(L),\, j\in \mathbb{Z}_{+}$ mogą być wybrane ortogonalne i ortonormowane, tj. $ \Vert f_{j}\Vert=1 \, j\in
\mathbb{Z}_{+}$, oraz

$\displaystyle (f_{j},f_{k})=\delta_{jk}, \quad j,k \in \mathbb{Z}_{+}$ (12.16)

Niech teraz $ f_{j} \in Dom(L)$. Na mocy Tw(12.4) mamy rozwinięcie w szereg Fourier'a:

$\displaystyle f(x)=\sum_{k=0}^{\infty}(f,f_{k})f_{k}(x),$ (12.17)

przy czym szereg (12.17) jest zbieżny regularnie w $ \bar{D}$. Z drugiej strony, jest oczywistym, że przestrzeń $ \mathcal{D}(D) \subset Dom (L)$. Ponieważ $ \overline{\mathcal{D}(D)}=L_{2}(D)$, tj. $ \mathcal{D}(D)$ jest gęsta w $ L_{2}(D)$, otrzymujemy że $ \overline{Dom(L)}=L_{2}(D)$, tj. $ Dom(L)$ jest gęsta w $ L_{2}(D)$. Stąd zachodzi

Twierdzenie 12.5   Zbiór funkcji własnych operatora $ L: \, Dom(L)
\rightarrow L_{2}(D)$ jest gęsty w $ L_{2}(D)$.

Rozważmy teraz wyrażenie dla $ f \in Dom (L)$:
$\displaystyle (Lf,f)=\sum_{k=0}^{\infty}(\overline{f,f_{k}})(Lf,f_{k})=\sum_{k=0}^{\infty}(f,Lf_{k})(\overline{f,f_{k}})=$     (12.18)
$\displaystyle =\sum_{k=0}^{\infty}(f,\lambda_{k}f_{k})(\overline{f,f_{k}})=\sum_{k=0}^{\infty}\lambda_{k}{\big\vert
(f,f_{k})\big\vert}^{2}$      

Twierdzenie 12.6   Zachodzi zasada wariacyjna:

$\displaystyle \lambda_{k}=\inf_{(f,f_{i})=0,\,
 i=\overline{0,k-1}}\frac{(Lf,f)}{{\Vert f\Vert}^{2}}, \quad k \in
 \mathbb{Z}_{+}, \,f \in Dom(L)$ (12.19)

Niech $ f \in Dom (L)$ oraz $ (f,f_{i})=0,\, i=\overline{0,k-1}$. Wtedy z (12.18) mamy:

$\displaystyle (Lf,f)=\sum_{k=0}^{\infty}\lambda_{k}{\big\vert
 (f,f_{k})\big\ve...
...big\vert}^{2}=\lambda_{k}\sum_{s=k}^{\infty}{\big\vert
 (f,f_{k})\big\vert}^{2}$ (12.20)

Z drugiej strony mamy równość Parsewala:

$\displaystyle \sum_{s=k}^{\infty}{\big\vert (f,f_{s})\big\vert}^{2}=
 \sum_{s=0}^{\infty}{\big\vert (f,f_{s})\big\vert}^{2}={\Vert f\Vert}^{2}$ (12.21)

Teraz korzystając z (12.21) i (12.20) znajdujemy:

$\displaystyle \lambda_{k} \leq \frac{(Lf,f)}{{\Vert f\Vert}^{2}}$ (12.22)

Biorąc $ \inf$ z prawej strony wyrażenia (12.22) otrzymujemy:

$\displaystyle \lambda_{k} \leq \inf_{(f,f_{j})=0 \;
 j=\overline{0,k-1}}\frac{(Lf,f)}{{\Vert f\Vert}^{2}}, \quad k \in
 \mathbb{Z}_{+}, \,f \in Dom(L)$ (12.23)

Z drugiej strony przy $ f=f_{k} \in Dom(L), \, k \in
\mathbb{Z}_{+}$ z (12.20) otrzymujemy, że

$\displaystyle \frac{(Lf_{k},f_{k})}{{\Vert f_{k}\Vert}^{2}}=\lambda_{k}, \quad
 (f_{j},f_{k})=\delta_{jk}$ (12.24)

tj. infimum w (12.23) jest osiągalne. Tak więc zachodzi równość (12.19)

Niech taraz $ f \in Dom (L)$ i

$\displaystyle g_{s}:=f - \sum_{k=0}^{s}(f,f_{k})f_{k}$ (12.25)

dla $ s \in \mathbb{Z}_{+}$. Stosując (12.18) do (12.25) otrzymujemy:

$\displaystyle (Lg_{s},g_{s})=\sum_{k=s+1}^{\infty}
 \lambda_{k}{\Vert(f,f_{k})\Vert}^{2} \to 0, \quad p \to \infty$ (12.26)

ponieważ szereg (12.18) jest zbieżny.

Na mocy teraz nierówności (12.13) z (12.26) zachodzi:

$\displaystyle \frac{1}{p_{0}}(Lg_{s},g_{s})\geq {\bigg\Vert{\Big\vert grad
\,f-\sum_{k=0}^{s} (f,f_{k})grad \,f_{k}\Big\vert}^2\bigg\Vert}^{2}
\equiv
$

$\displaystyle \equiv {\big\Vert \vert grad \, g_{s}\vert\big\Vert}^2 \to 0 \textrm{ przy } s
 \to \infty$ (12.27)

Tak więc otrzymaliśmy równość w $ L_{2}(D)$

$\displaystyle grad \, f(x)=\sum_{k=0}^{\infty}(f,f_{k}) grad \, f_{k}(x)$ (12.28)

tj. na mocy (12.27) szereg (12.28) jest zbieżny po normie $ L_{2}(D)$ do funkcji $ grad \, f(x) \in
L_{s}(D)$ co dowodzi twierdzenie poniżej

Twierdzenie 12.7   Niech $ f \in Dom (L)$; wtedy szereg Fourier'a (12.17)
można różniczkować po $ x_{j}, \, j=\overline{1,n}$ jeden raz i szeregi otrzymane będą
zbieżne do $ \frac{\partial f}{\partial
x_{j}}; \, j=\overline{1,n}$ odpowiednio po normie przestrzeni $ L_{2}(D)$


next up previous
Next: Problem Sturma-Liouville'a na Up: Problemy brzegowe dla równań Previous: Własności operatora
Andrzej Janus Szef 2001-12-05