next up previous
Next: Schemat Gefllanda-Levitana- -Marczenki. Up: Zagadnienie odwrotne problemu spektralnego Previous: Problem spektralny dla operatora

Zagadnienie odwrotne analizy spektralnej.

Wyżej już ustaliliśmy, że widmo $ \sigma(L)$ operatora Schturm'a-Liouville'a (14.30) dla a priori zadanej funkcji $ u \in \mathcal{S}(\mathbb{R},\mathbb{R})$ z warunkiem (14.32) jest złożone ze skończonej ilości wartości własnych $ \{\mu_{j}^{2} \in \mathbb{R}_{-}: \,
j=\overline{1,N}\}=\sigma_{p}(L)$ oraz jego ciągłej części $ \sigma_{c}(L)=\mathbb{R}_{+}$. Jest ciekawym i ważnym dla zastosowań pytanie: czy jest wzajemniejednoznacznym odwzorowanie

$\displaystyle \mathcal{S}(\mathbb{R},\mathbb{R}) \ni u: \rightleftharpoons S[\sigma(L)]$ (14.57)

gdzie $ S[\sigma(L)]$ jest zbiór tak zwanych ,,danych spektralnych'', charakteryzujących problem spektralny (14.31) w przestrzeni $ L_{2}(\mathbb{R};C)$. To znaczy że $ S[\sigma(L)]= \sigma_{p} \cup \{a'(\mu_{j}) \neq 0: \,
j=\overline{1,N}\} \cu...
...ine{1,N}\}
\cup \{ b(\mu), a(\mu): {\mu}^2 \in \sigma_{c}(L)= \mathbb{R}_{+}\}$ Zagadnienie odwrotne odwzorowania (14.57) daje możliwość opisania zbioru tych potencjałów $ u \in \mathcal{S}(\mathbb{R},\mathbb{R})$, które mają naprzód zadane dane spektralne $ S[\sigma(L)]$, zdefiniowane wyżej. Okazuje się że zagadnienie odwroten może być rozwiązane w postaci jawnej i dokładnie dla szerokiej klasy danych spektralnych $ S[\sigma(L)]$, co będzi naszym zadaniem poniżej.

W tym celu zdefiniujemy dwie nowe funkcje $ \chi_{\pm}(x;\mu), \, \mu \in C_{\pm}$ odpowiednie, gdzie

$\displaystyle \chi_{+}(x;\mu):=\phi(x;\mu)\exp(i \mu x),
$

$\displaystyle \chi_{-}(x;\mu):=\psi(x;\mu)\exp(i \mu x),$ (14.58)

Wykorzystując wyrażenia (14.40) i (14.43) dość prosto wyprowadzić następujące równania, które (14.58) spełniają na osi $ \mathbb{R}:$

$\displaystyle \chi_{+}(x;\mu)=1 + \int_{-\infty}^{x}\frac{1}{2 i \mu}\Big( e^{2
 i \mu(x-y)}-1\Big)u(y)\chi_{+}(y;\mu) \mathrm{d}y,$ (14.59)

dla $ \mu \in C_{+}$, i

$\displaystyle \chi_{-}(x;\mu)=1 - \int_{x}^{\infty}\frac{1}{2 i \mu}\Big( e^{2 i
\mu(x-y)}-1\Big)u(y)\chi_{-}(y;\mu) \mathrm{d}y,
$

dla $ \mu \in C_{-}$. Z wyrażeń (14.59) widać że funkcja $ \chi_{+}(x;\mu)$ jest analityczna w $ C_{+}$, a $ \chi_{-}(x;\mu)$ jest analityczna w $ C_{-}$ i zachodzą takie wyrażenia asymptotyczne gdy $ \vert\mu\vert \to \infty:$

$\displaystyle \chi_{-}(x;\mu)=1 + \frac{1}{2 i \mu} \int_{x}^{\infty} u(y) \mathrm{d}y
 +O\big(\frac{1}{\mu^2}\big),$ (14.60)

$\displaystyle \chi_{+}(x;\mu)=1 - \frac{1}{2 i \mu} \int_{-\infty}^{x} u(y) \mathrm{d}
y +O\big(\frac{1}{\mu^2}\big),
$

Oprócz tego zauważmy tutaj jeszcze, że funkcja $ \bar{\psi}(x;\bar{\mu})$ jest analityczna w $ C_{+}$, co jest skutkiem jej analityczności w $ C_{-}$.

Mnożąc teraz (14.44) na $ e^{i \mu x}a^{-1}(\mu)$, na mocy definicji funkcji (14.58) znajdujemy:

$\displaystyle a^{-1}(\mu)\chi_{+}(x;\mu)=\chi_{-}(x;\mu) +
 r(\mu)\bar{\chi_{+}}(x;\mu) e^{2 i \mu x}$ (14.61)

gdzie $ r(\mu):=\frac{b(\mu)}{a(\mu)}$ dla wszystkich $ \mu \in
\mathbb{R}.$ Lewa strona (14.61) jest oczywiści analitycznie przedłużalna w $ C_{+}$, za wyjątkiem zer $ \mu \in
i \mathbb{R}_{+}, \, j=\overline{1,N}$ gdzie wyrażeie $ a^{-1}(u)\chi_{+}(x;\mu)$ ma proste bieguny. Funkcja $ \chi_{-}(x;\mu)$ jest analityczna w $ C_{-}$. To znaczy, że można zdefiniować jedną funkcję $ \Phi(x;\mu)$ na całej płaszczyźnie $ C$, takiej że

$\displaystyle \Phi(x;\mu):= \left\{
 \begin{array}{ll}
 \frac{{\chi_{+}}(x;\mu)...
...+},\\  
 {\chi_{-}}(x;\mu), & \textrm{gdy } \mu \in C_{+}
 \end{array}
 \right.$ (14.62)

i mającej skok na osi rzeczywistej $ \mathbb{R}=\partial
C_{+}=\partial C_{-}$ w takiej postaci:

$\displaystyle \Phi_{+}(x;\mu)-\Phi_{-}(x;\mu)=(\mu)\bar{\chi_{-}}(x;\mu)
 e^{2i\mu x}$ (14.63)

dla wszystkich $ \mu \in \mathbb{R}$, gdzie

$\displaystyle \Phi_{\pm}(x;\mu):=\lim_{\epsilon \to 0} \Phi(x;\mu\pm \epsilon)$ (14.64)

Na mocy (14.47) i (14.60) stwierdzamy że funkcja $ \Phi(x;\mu)$ spełnia przy $ \vert\mu\vert \to \infty$ taki asymptotyczny warunek:

$\displaystyle \Phi(x;\mu)=1 + O\big(\frac{1}{\mu}\big)$ (14.65)

To znaczy że funkcja $ \Phi(x;\mu)-1$ rozpatrywana na $ C_{+} \cup
C_{-}$ spełnia warunek Cauchy'ego:

$\displaystyle \Phi(x;\mu)-1= \frac{1}{2 \pi i} \oint_{\gamma}\frac{\Phi(x;s) \mathrm{d}
 s}{s-\mu},$ (14.66)

gdzie kawałkami gładki kontur $ \gamma \subset C_{+} \cup C_{-}$ ma wygląd jak na rysunku:
\epsfig{figure=rys4.eps,scale=1.0}
Rys. 10


Wyliczając całkę po prawej stronie (14.66), znajdujemy że

$\displaystyle \Phi(x;\mu)=1+ \sum_{n=1}\frac{\Gamma_{n}(x)}{\mu -\mu_{n}}+
 \fr...
...}
 \int_{\mathbb{R}}\frac{r(s)\bar{\chi_{-}}(x;s)e^{2ixs} \mathrm{d}
 s}{s-\mu}$ (14.67)

gdzie $ Im \mu \neq 0,$ tj, $ \mu \in C_{+}\cup C_{-}, \textrm{ a } \,
\Gamma_{n}(x), \, n=\overline{1,N}$ są reszty, które mogą być powiązane z wartościami funkcji $ \Phi(x;\mu)$ w punktach $ \bar{\mu_{j}} \in C_{-} \,j=\overline{1,N}$, tj. z wartościami $ \chi_{-}(x; \bar{\mu_{j}}), \, j=\overline{1,N}$. Mianowicie, z (14.67),(14.62) i (14.61) otrzymujemy, że

$\displaystyle \Gamma_{n}=\frac{\varphi(x; \mu_{n})e^{i
 \mu_{n}x}}{a'(\mu_{n})}=\frac{b(\mu_{n})\bar{\psi}(x;\bar{\mu_{n}})}{a'(\mu_{n})}=$ (14.68)

$\displaystyle \frac{b(\mu_{n})}{a'(\mu_{n})} \chi_{-}(x; \bar{\mu_{n}})e^{2i
\mu_{n}x}=\frac{b(\mu_{n})}{a'(\mu_{n})} \chi_{-}(x;
-\mu_{n})e^{2i \mu_{n}x}
$

dla wszystkich $ n=\overline{1,N}$. Tak więc mamy z (14.69):

$\displaystyle \Gamma_{n}=\frac{b(\mu_{n})}{a'(\mu_{n})}e^{2i\mu_{n}x} \bigg\{1-...
...mathbb{R}}\frac{r(s)\bar{\chi_{-}}(x;s)e^{2ixs}
 \mathrm{d}s}{s+\mu_{n}}\bigg\}$ (14.69)

gdzie $ n=\overline{1,N}$. Niech teraz $ \mu \in C_{-}$ w wyrażeniu (14.67) dąży z dołu do osi rzeczywistej $ \mathbb{R}=\partial C_{-}$. Wtedy oczywiście na mocy (14.62) znajdziemy:

$\displaystyle \chi_{-}(x,\mu)=1+ \sum_{n=1}^{N}\frac{\Gamma_{n}(x)}{\mu
-\mu_{...
...{R}}\frac{r(s)\bar{\chi_{-}}(x;s)e^{2ixs} \mathrm{d}
s}{s-\mu + i0}\bigg\}:=
$

$\displaystyle 1+ \sum_{n=1}^{N}\frac{\Gamma_{n}(x)}{\mu -\mu_{n}}- \pi i
 r(\mu...
...} \int_{\mathbb{R}}\frac{r(s)\bar{\chi_{-}}(x;s)e^{2isx} \mathrm{d}s}{s
 -\mu},$ (14.70)

gdzie $ \mu \in \mathbb{R},$ oraz całka v.p $ \int_{\mathbb{R}}$ znaczy wzięcie niewłaściwej całki w sensie wartości głównej. Teraz można wykorzystać wyrażenie (14.60) dla znalezienia funkcji potencjału $ u \in \mathcal{S}
(\mathbb{R};\mathbb{R})$ przez (14.70):

$\displaystyle u(x)= - \frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}x}\Big(2i \sum_{n=1}^{N}\Gamm...
...ac{1}{\pi} \int_{\mathbb{R}}r(s)\bar{\chi_{-}}(s;\mu)e^{2isx}
 \mathrm{d}s\Big)$ (14.71)

Jako równania całkowe wyrażenia (14.69) i (14.70) są jednoznacznie rozwiązalne. Współczynnik $ r(s), \, s \in \mathbb{R}$, w (14.71) ma spełniać zgodnie z (14.61) takie warunki:
i)
$ r(-s)=r(s)$;
ii)
$ \vert r(s)\vert<1, \, s \neq 0$;
iii)
$ r(s)=O\big(\frac{1}{s}\big), \, \vert s\vert \to \infty$;
iv)

$\displaystyle \int_{\mathbb{R}}\big( 1 + \vert x\vert\big) \Big\vert\frac{\math...
...hrm{d}x} \int_{\mathbb{R}}b(s)e^{isx} \mathrm{d}s \Big\vert\mathrm{d}x < \infty$ (14.72)

gdzie ostatni warunek $ iv)$ gwarantuje że potencjał $ u \in \mathcal{S}
(\mathbb{R};\mathbb{R})$ znaleziony wg. wzoru (14.71) będzie sprawdzać warunek (14.32)
next up previous
Next: Schemat Gefllanda-Levitana- -Marczenki. Up: Zagadnienie odwrotne problemu spektralnego Previous: Problem spektralny dla operatora
Andrzej Janus Szef 2001-12-05