next up previous
Next: Twierdzenia o śladach. Up: Przestrzenie Sobolewa. Previous: Przestrzenie !!!!!

Równoważne normy w $ W_{2}^{m}(\Omega )$ .

Norma w przestrzeni $ W_{2}^{m}(\Omega )$ była zdefiniowana w (2.2). Jednak, w przestrzeni $ W_{2}^{m}(\Omega )$ mogą istnieć inne normy, równoważne do $ \Vert \cdot
\Vert _{m}.$ To znaczy że dwie normy $ \Vert \cdot \Vert _{m}$ i $ \Vert \cdot \Vert
_{m}^{^{\prime }}$ są równoważne gdy istnieją takie liczby $ \alpha,\beta \in \mathbb{R}_{+}$ że $ \Vert \cdot \Vert
_{m}^{^{\prime }}\,\leq \alpha $ $ \Vert \cdot \Vert _{m}$ oraz $ \
\Vert \cdot \Vert _{m}\, \leq \beta $ $ \Vert \cdot \Vert
_{m}^{^{\prime }}.$ Oczywiście, zbieżność wg jednej normy powoduje zbieżność wg innej. Następne twierdzenie jest przykładem równoważności norm.

Twierdzenie 2.7   W przestrzeni $ \overset{o}{W}$ $ _{2}^{(1)}(\Omega )$ norma $ \Vert
\cdot \Vert _{1}$ jest równoważna normie

$\displaystyle \Vert u\Vert _{1}^{^{\prime
 }}=\Big(\sum\limits_{i=1}^{n}\int_{\...
...ig(\frac{\partial
 u}{\partial x_{i}}\big)^{2}\mathrm{d}{x}\Big)^{\frac{1}{2}},$ (2.10)

gdzie $ u\in \overset{o}{W}$ $ _{2}^{(1)}(\Omega ).$

$ \lhd $ Dowód. Jest oczywistym, że $ \Vert u\Vert
_{1}\geq \Vert u\Vert _{1}^{^{\prime }}.$ Dla dowodu twierdzenia odwrotnego skorzystamy się z nierówności Friedrichs'a:

$\displaystyle \int_{\Omega }u^{2}dx\leq \chi \int_{\Omega
 }\sum_{i=1}^{n}\big(\frac{\partial u }{\partial
 x_{i}}\big)^{2}\mathrm{d}{x},$ (2.11)

która ma miejsce dla każdej $ u\in \overset{o}{W}$ $ _{2}^{(1)}(\Omega ),$ i $ \chi \in \mathbb{R}_{+}^{1}$ jest stała niezależna od $ u\in \overset{o}{W}$ $ _{2}^{(1)}(\Omega ).$ Korzystając z (2.11), otrzymujemy przy $ 0\leq a\leq 1$
$\displaystyle \big(\Vert u\Vert _{1}^{^{\prime }}\big)^{2}$ $\displaystyle =$ $\displaystyle (1-a)\sum\limits_{i=1}^{n}\int_{\Omega }\big(\frac{\partial
u(x)}...
...{i=1}^{n}\int_{\Omega }\big(\frac{\partial
u(x)}{\partial x_{i}}\big)^{2}dx\geq$  
  $\displaystyle \geq$ $\displaystyle (1-a)\int_{\Omega }\sum\limits_{i=1}^{n}\big(\frac{\partial
u(x)}...
...frac{a}{\chi }\int_{\Omega
}u^{2}(x)\mathrm{d}{x}=\alpha \Vert u\Vert _{1}^{2},$ (2.12)

gdzie $ \alpha :=(1-a)=\frac{a}{\chi} ,$ tj. $ \alpha
=\frac{1}{(1+x)}.\,\rhd $

Lemat 2.8 (Friedrichs'a)   . Dla $ \forall $ $ u\in \overset{o}{W}$ $ _{2}^{1}(\Omega )$ $ \exists \chi >0$

$\displaystyle \int_{\Omega }u^{2}dx\leq \chi \int_{\Omega
}\sum_{i=1}^{n}\big(\frac{\partial u }{\partial
x_{i}}\big)^{2}\mathrm{d}{x}.
$

$ \lhd $ Dowód. Ponieważ zbiór $ C_{0}^{\infty }(\Omega )$ jest gęsty w $ \overset{o}{W}$ $ _{2}^{1}(\Omega ),$ to wystarczy podać dowód dla funkcji $ u\in C_{0}^{\infty }(\Omega ).$ Na początku rozważmy przypadek $ \Omega =(0,l).$ Ponieważ $ u(0)=0,$ to

$\displaystyle u(x)=\int_{0}^{x}u^{\prime }(\xi )d\xi \leq \mid x\mid
 ^{\frac{1...
...\int_{0}^{l}\big(u^{\prime }(\xi
 )\big)^{2}\mathrm{d}{\xi} \Big)^{\frac{1}{2}}$ (2.13)

Biorąc wzór (2.13) do kwadratu i ca"lkując po $ x\in
(0,l), $ otrzymujemy, że

$\displaystyle \int_{0}^{l}u^{2}\mathrm{d}{x} \leq l^{2}\int_{0}^{l}\big(u^{\prime
 }(x)\big)^{2}\mathrm{d}{x},$ (2.14)

co jest dokładnie nierównością Friedrichs'a przy $ \chi
=l^{2}.$ Jeżeli $ \Omega \subset \mathbb{R}^{n},$
to ustalając zmienne $ x_{2},x_{3},...x_{n},$ otrzymujemy funkcję
$ \tilde{u} (x_{1}):=u(x_{1},x_{2},x_{3},...,x_{n}),$ $ x_{1}\in
(0,l_{1}),$ gdzie oczywiście $ \tilde{u}(0)=0=\tilde{u}(l).$ Wtedy zachodzi nierówność (2.14):

$\displaystyle \int_{0}^{l_{1}}\tilde{u}^{2}(x_{1})\mathrm{d}{x_{1}}\leq
 l_{1}^...
...{i=1}^{n}\big(\frac{\partial
 u(x)}{\partial x_{1}} \big)^{2}\mathrm{d}{x_{1}}.$ (2.15)

Całkując wzór (2.15) po reszcie zmiennych, znajdujemy:
$\displaystyle \int_{\Omega }u^{2}(x)dx$ $\displaystyle \leq$ $\displaystyle l_{1}^{2}\int_{0}^{l_{1}}dx_{1}\int_{0}^{l_{2}}dx_{2}\ldots
\int_{0}^{l_{n}}dx_{n}u(x)\leq$ (2.16)
  $\displaystyle \leq$ $\displaystyle \sum_{i=1}^{n}l_{1}^{2}\int_{\Omega }\big(\frac{\partial u(x)}{\p...
...}\sum_{i=1}^{n}\big(\frac{\partial u(x)}{\partial
x_{i}}\big)^{2}\mathrm{d}{x},$  

gdzie $ \chi =l_{1}^{2}$, co i kończy dowód. $ \rhd $ Wykorzystując nierówność Fridrichs'a (2.16) oraz rozumowania indukcyjne, można udowodnić następną nierówność.

Twierdzenie 2.9 (Nierówność Poincare'go.)   Niech $ u\in \overset{o}{W}$ $ _{2}^{1}(\Omega ).$ Wtedy

$\displaystyle \underset{\mid \alpha \mid =m}{\sum }\int_{\Omega }(D^{\alpha }u)^{2}dx\geq
 c\Vert u\Vert _{m}^{2},$ (2.17)

gdzie $ c>0$ jest pewna stałą.

Wniosek 2.10   W przestrzeni $ \overset{o}{W}$ $ _{2}^{1}(\Omega )$ normy $ \Vert \cdot \Vert _{m}^{\prime }$ i $ \Vert \cdot \Vert _{m}$ są równoważne.


next up previous
Next: Twierdzenia o śladach. Up: Przestrzenie Sobolewa. Previous: Przestrzenie !!!!!
Andrzej Janus Szef 2001-12-05